Aantal fysieke locaties van speelpleinwerkingen

Juli 2024

Definitie

In de schoolvakanties organiseren speelpleinwerkingen speelactiviteiten op een vaste plek. Deze werkingen worden gekenmerkt door een grote openheid voor kinderen tot en met vijftien jaar, die de algemene en integrale ontwikkeling van de deelnemers willen bevorderen.

De lokale vrijetijdsmonitor ontsluit het aantal speelpleinwerkingen van organisaties die zijn aangesloten bij de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS). De koepel definieert een speelpleinwerking als volgt:

Spelen als hoofddoel

Op het speelplein is spelen geen middel om een extern doel te bereiken. Spelen is een doel op zich. Speelpleinwerk vindt namelijk plaats in de vrije tijd van kinderen. Ze kunnen die dan zelf en zonder agenda vormgeven. 
Een speelpleinwerking brengt haar speelfunctie in de praktijk door dagelijks optimale speelkansen voor kinderen te bieden. Het ontwikkelt daarvoor een prikkelende omgeving met diverse speelstimulansen.
 

Kinderen als doelgroep

Speelpleinwerk is door zijn specifieke eigenheid uitermate afgestemd op kinderen tot en met vijftien jaar. Het maakt geen onderscheid in de afkomst, de religie of de achtergrond van een kind. Ook kinderen met een handicap zijn welkom.
 

Jongeren zijn deel van de werking

Speelpleinwerk is jeugdwerk. Ondanks een professionele omkadering bestaat de speelpleinbegeleiding uit jongeren. Hun taak bestaat erin om dagelijks een gevarieerd en aantrekkelijk aanbod van activiteiten voor kinderen uit te werken. Door hun enthousiasme worden ze deskundigen in het uitlokken, ondersteunen, stimuleren en waardevoller maken van kinderspel. 
 

Deelnemers kiezen zelf hoe vaak ze deelnemen

Speelpleinwerk vereist geen langdurig en vastgelegd engagement van de deelnemers. Het voorziet geen lidmaatschap en de kinderen hoeven niet elke dag aanwezig te zijn. Wie voor één dag komt, is even welkom als wie elke dag op het speelplein vertoeft.
 

Vindt plaats in de schoolvakanties

Speelpleinwerk vindt in minstens één schoolvakantie van het jaar plaats. Overnachtingen zijn uitzonderlijke events en vormen dus geen regelmatige standaardactiviteit.

De steden en de gemeenten kunnen de organisatie van een speelpleinwerking op een andere manier invullen, maar het hoofddoel blijft spelen binnen een gestructureerd aanbod. De bovenstaande vijf kenmerken zorgen er doorgaans voor dat een organisatie de term speelpleinwerking aangemeten krijgt.

De data bieden een inzicht in de lokale spreiding van speelpleinen. Door de aparte belichting van gemeentelijke en particuliere werkingen krijgt het lokale bestuur zicht op hoe deze twee niveaus elkaar op het eigen grondgebied kunnen versterken.

Gemeentelijke organisatoren zijn het lokaal bestuur en gemeentelijke vzw's. Dat zijn vzw's met door de gemeente aangestelde bestuurders.

Particuliere organisatoren zijn in dit kader feitelijke verenigingen zonder rechtspersoon, vennootschappen, of zelfstandige vzw's van privépersonen, buurt- of oudercomités, mutualiteiten, bedrijven, parochies, scholen, scholengroepen of andere externe organisaties.

Bron

2017, 2021, 2023: Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS)

Leveringsperiode

juni 2018 over werkjaar 2017, juni 2022 over werkjaar 2021, juni 2024 over werkjaar 2023

Vergelijkbaar in tijd

Referentiejaren 2017, 2021 en 2023

Originele vraagstelling

De data worden gegenereerd van de website van de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS) waarop speelpleinorganisatoren zelf een profiel met o.a. de gevraagde informatie dienen aan te maken. Een organisatie kan meerdere werkingen ingeven.

Opmerkingen

Dit is geen exhaustieve lijst van speelpleinwerkingen in Vlaanderen. De lokale vrijetijdsmonitor ontsluit enkel de speelpleinwerkingen van organisaties die zijn aangesloten bij de Vlaamse Dienst Speelpleinwerk (VDS). De ledenlijst van VDS ging van 291 aangesloten organisaties in 2017 naar 421 aangesloten organisaties in 2022 en 373 aangesloten organisaties in 2023.

De definitie van speelpleinwerking vat de basis van speelpleinwerk samen. Werkingen die niet aan de definitie voldoen, zijn in de ogen van de VDS geen speelpleinwerking. Toch is speelpleinwerk geen eenheidsworst: speelpleinorganisatoren bepalen zelf het beleid. Door een verschil in organisatie of visie ontstaan er heel wat speelinitiatieven.