Aantal leden van culturele verenigingen 

Oktober 2023

Definitie

Het aantal leden met lidmaatschap bij zowel op Vlaams niveau erkende lokale afdelingen van sociaal-cultureel volwassenenwerk, als bij op gemeentelijk niveau erkende lokale verenigingen van sociaal-cultureel werk.  

De lokale vrijetijdsmonitor maakt namelijk een onderscheid op twee niveaus; 

Gekend op Vlaams niveau 

Gegevens over 129 organisaties sociaal-cultureel volwassenenwerk, afkomstig uit een register van leden die zijn aangesloten bij een erkende Vlaamse koepelfederatie, zoals in SISCA ingegeven. Dit zijn organisaties die binnen het gelijknamige decreet Vlaamse subsidies ontvangen. 

Niet gekend op Vlaams niveau  

Gegevens over organisaties sociaal-cultureel werk (waaronder wel of geen ‘volwassenenwerk’) die niet zijn aangesloten bij een erkende Vlaamse koepelfederatie, maar die wel door een lokaal bestuur worden erkend. Een vereniging wordt door de gemeente erkend op basis van een erkenningsprocedure.  

Dit gaat om sociaal-culturele werkingen die door de gemeente als dusdanig erkend worden, maar buiten het decreet Sociaal-Cultureel Volwassenenwerk vallen.   

Verenigingen van sociaal-cultureel (volwassenen)werk vormen een netwerk van laagdrempelige afdelingen of groepen die gericht zijn op zingeving en emancipatie van haar leden met oog voor persoonlijke en maatschappelijke ontplooiing. Sociaal-culturele verenigingen zijn er voor vrijwilligers die zich inspannen voor tal van burgerinitiatieven met impact op het maatschappelijke weefsel. Ze ondersteunen deelnemers die niet alleen levenslang, maar ook levensbreed leren: alles wat met samenleven te maken heeft, krijgt een plek. Tevens werken zij op vrijwillige basis en hebben ze geen beroepsmatige doeleinden.  

Verenigingen van sociaal-cultureel (volwassenen)werk zetten zich in het bijzonder in voor een solidaire, inclusieve, democratische en duurzame samenleving.  

Bron

Het huidige en het vernieuwde registratiesysteem Sector Informatie Sociaal-Cultureel volwassenenwerk en Amateurkunsten (SISCA 2.0), 

Registratietool lokale vrijetijdsmonitor

Leveringsperiode

2022 over het werkjaar 2021  

Originele vraagstelling

Hoeveel leden telt uw organisatie

Opmerkingen

Sinds 2021 wordt voor sociaal-cultureel volwassenenwerk niet meer in werksoorten gedacht. De lokale vrijetijdsmonitor nam in de rapportering over werkjaar 2017 nog de volgende werksoorten op: 

Bewegingen 

Het gaat om nationale organisaties die voor een ruim publiek rond een bepaald thema werken, bijvoorbeeld mobiliteit, actief burgerschap, vrede, armoedebestrijding of duurzaam omgaan met geld. Ze willen mensen in beweging brengen en organiseren daarom activiteiten die sensibiliseren, inzicht en vorming bieden en aanzetten tot sociale actie met oog op maatschappelijke verandering.  

Vormingpluscentra 

Deze pluralistische organisaties bieden een eigen programma-aanbod rond niet-formele educatie aan en zetten samenwerkingen op om het niet-formele educatieve aanbod in de eigen regio te versterken. Tot vormingpluscentra behoren ook volkshogescholen. Die centra organiseren korte of langere cursussen voor volwassenen over zeer uiteenlopende thema’s. Vaak gaat het over sociale en culturele vorming. Ook het opzetten van langdurende projecten, meestal in samenwerking met andere organisaties, behoort tot de kerntaken van vormingpluscentra of volkshogescholen.  

Verenigingen 

Het gaat om netwerken van plaatselijke afdelingen of groepen die focussen op zingeving aan en emancipatie van hun leden en van deelnemers aan de activiteiten die ze organiseren. Vrijwilligers zorgen voor de goede gang van zaken en programmeren activiteiten voor leden en andere geïnteresseerden. Afhankelijk van de vereniging zijn die activiteiten algemeen van aard of toegespitst op een bepaalde doelgroep, zoals senioren of gezinnen. Sociaal-culturele verenigingen kunnen ook rond een bepaald thema werken, zoals leefmilieu of cultuurbeleving. 

Vormingsinstellingen 

Ook de landelijke vormingsinstellingen bieden een ruim educatief aanbod voor volwassenen aan. Die kunnen er dan ook terecht voor laagdrempelige of diepgravende vorming. De vormingsinstellingen onderscheiden zich door hun specialisatie in een bepaald thema. Dat kan gaan over natuur en milieu, zingeving, zorg, persoonlijkheid of relaties. Maar ze onderscheiden zich ook door hun expertise met een bepaalde doelgroep, bijvoorbeeld personen met een handicap of werknemersgroepen. Vormingsinstellingen zijn onderverdeeld in drie subcategorieën: 

Gespecialiseerde vormingsinstellingen 

Een gespecialiseerde vormingsinstelling is een sociaal-culturele organisatie die gespecialiseerd is in de ontwikkeling van een educatief aanbod. De invalshoek is daarbij thematisch. 

Syndicale vormingsinstellingen 

Syndicale vormingsinstellingen zijn vzw's die gekoppeld zijn aan erkende vakorganisaties. Die vzw's zorgen voor een open educatief aanbod voor de leden van de vakorganisatie. 

 

Vormingsinstellingen en hun federatie van vormingsdiensten voor personen met een handicap 

Het gaat om landelijke vormingsinstellingen die via niet-formele educatie een sociaal-culturele werking ontplooien voor personen met een handicap en hun omgeving. 

Vlaanderen subsidieert 129 organisaties van sociaal-cultureel volwassenenwerk op basis van het decreet sociaal-cultureel volwassenenwerk van 1 januari 2018. Ontdek hier welke organisaties dat zijn. Niet alle organisaties organiseren zich op lokaal niveau.  

887% van alle steden en gemeenten in Vlaanderen registreerde data over het werkjaar 2021 in de registratietool van de lokale vrijetijdsmonitor. Dat zijn 26 vrijetijdsdiensten – op een totaal van 300 lokale besturen – die gegevens hebben ingevoerd. 44% van die vrijetijdsdiensten vulde specifiek de vragen in over aanbod en participatie Cultuur. In 2018 was dat 53% op een totaal van 232 vrijetijdsdiensten.

Ontdek hier welke steden en gemeenten aan de eigen bevraging van de lokale vrijetijdsmonitor hebben deelgenomen, evenals het percentage geregistreerde velden van de deelnemende gemeenten